The seminar examines the social, political, and economic conditions under which the concept of "overtourism" emerges in public discourse across different European societies. Social mobilizations and reactions in cities such as Barcelona, Venice, and Dubrovnik have made public discontent towards the tourism industry a common issue, leading to its recognition as a scientific category of analysis. However, the negotiation of the limits of tourism development has always been a sine qua non condition for its expansion throughout the post-war period.

The concept of overtourism appears in public discourse alongside a series of transformations in international tourism, marking a gradual transition—at the supply level—from a model oriented towards package tourism to models of individualized travel experiences, facilitated by the spread of the internet and new digital technologies. The rise of low-cost airlines and short-term rentals (Airbnb) has introduced new challenges for host communities, particularly regarding the use of shared resources and infrastructure.

In Greece, overtourism is linked to three key factors: the lack of investment in public infrastructure, the housing crisis, and the decline in citizens’ purchasing power—factors that contribute to the intensification of "anti-tourism" attitudes and perceptions.

Despite governmental declarations to the contrary, tourism management in the country continues to be characterized by a lack of regulatory limits, exemplified by uncontrolled short-term rentals, unregulated urban expansion, and the absence of a comprehensive spatial planning framework.

The seminar concludes with a discussion on the potential goals and demands that different social movements could set in their pursuit of a sustainable development model for local communities, as well as the limitations of such claims.

Το σεμινάριο εξετάζει τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές προϋποθέσεις υπό τις οποίες η έννοια του «υπερτουρισμού» αναδύεται στον δημόσιο διάλογο σε διαφορετικές ευρωπαϊκές κοινωνίες. Οι κοινωνικές κινητοποιήσεις και αντιδράσεις σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη, η Βενετία και το Ντουμπρόβνικ καθιστούν την κοινωνική δυσφορία απέναντι στον τουριστικό κλάδο κοινό τόπο, με αποτέλεσμα η προβληματική να αναδεικνύεται ως επιστημονική κατηγορία ανάλυσης. Ωστόσο, η διαπραγμάτευση των ορίων της τουριστικής ανάπτυξης αποτελούσε sine qua non προϋπόθεση για την επέκτασή της καθ’ όλη τη μεταπολεμική περίοδο.

Η έννοια του υπερτουρισμού εμφανίζεται στον δημόσιο διάλογο παράλληλα με μια σειρά μετασχηματισμών του διεθνούς τουρισμού, οι οποίοι σηματοδοτούν τη σταδιακή μετάβαση, σε επίπεδο προσφοράς, από ένα πρότυπο προσανατολισμένο στον τουρισμό-πακέτο προς μοντέλα εξατομικευμένης διακίνησης του προϊόντος, μέσω της διάδοσης του διαδικτύου και των νέων ψηφιακών τεχνολογιών. Η ανάπτυξη των low-cost αεροπορικών εταιρειών και των βραχυχρόνιων μισθώσεων (Airbnb) έφερε νέες προκλήσεις για τις κοινωνίες υποδοχής, ιδίως ως προς τη χρήση κοινών πόρων και υποδομών.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, ο «υπερτουρισμός» συνδέεται με τρεις βασικές παραμέτρους: την έλλειψη επενδύσεων στις υποδομές κοινής ωφέλειας, τη στεγαστική κρίση και την απώλεια αγοραστικής δύναμης των πολιτών, γεγονός που συμβάλλει στην όξυνση των «αντιτουριστικών» στάσεων και αντιλήψεων.

Ωστόσο, παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες περί του αντιθέτου, η διαχείριση του τουρισμού στη χώρα συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από έλλειψη ρυθμιστικών ορίων, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την εκτός σχεδίου δόμηση, τις ανεξέλεγκτες βραχυχρόνιες μισθώσεις και την απουσία ουσιαστικού χωροταξικού σχεδιασμού.

Το σεμινάριο ολοκληρώνεται με μια συζήτηση για τους πιθανούς στόχους και αιτήματα που διαφορετικά κινήματα κοινωνικής διαμαρτυρίας θα μπορούσαν να θέσουν, στο πλαίσιο της διεκδίκησης ενός μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες, καθώς και για τα όρια ανάλογων διεκδικήσεων.